توافق تحقیرآمیز؛ مصری‌ها همه جا بروند ایرانی‌ها نه

 نیوشا صارمی

پس از گذشت بیش از 30 سال، اولین پروازمستقیم از فرودگاه قاهره به مقصد تهران در روز شنبه 10 فروردین انجام شد. براساس گزارش های دریافتی، مسافران این هواپیما، کاردار ایران و خانواده‌اش بوده ‌اند. خبرگزاری فارس همچنین گزارش داده است که..............

*نظرات وارده در یادداشت لزوما بیانگر دیدگاه 88 نمی باشد 

 پس از گذشت بیش از 30 سال، اولین پروازمستقیم از فرودگاه قاهره به مقصد تهران در روز شنبه 10 فروردین انجام شد. براساس گزارش های دریافتی، مسافران این هواپیما، کاردار ایران و خانواده‌اش بوده ‌اند. خبرگزاری فارس همچنین گزارش داده است که در همین تاریخ، اولین هواپیمای حامل 50 گردشگر ایرانی به مقصد مصر هم در شهر "اسوان" این کشور به زمین نشسته است. به این ترتیب گویا مسافران هر دو پرواز ایرانی بوده‌اند و هنوز پای توریست‌های مصری به ایران باز نشده است.  
تحولات در روابط گردشگری دو کشور پس از گذشت حدود یک ماه از توافق ایران و مصر در مورد گسترش صنعت گردشگری به وقوع پیوسته است. قبل از آن هم محمود احمدی‌نژاد در سفر به قاهره، به طور یک طرفه ضرورت کسب ویزا برای مصری‌های متقاضی سفر به ایران را لغو کرده بود. این اقدامات در نگاه نخست، گام مثبتی در راستای بهبود روابط ایران و مصر که از سال 57 قطع شده بود به نظر می‌رسید. اما با انتشار خبرهایی از نامتعارف بودن این تفاهمنامه مشخص شد که مفاد قول و قرار تماما به نفع مصر است. بارزترین نمونه آن هم این است که دولت مصر ورود ایرانی‌ها به قاهره و دیدار از مهم‌ترین جاذبه گردشگری مصر، "اهرام ثلاثه" و "مجسمه ابولهول" را ممنوع کرده است. همچنین گردشگران ایرانی نمی توانند از اماکن مذهبی شیعیان در مصر دیدن کنند. اما این همه ماجرا نیست، مصری‌ها نه تنها لزوم ویزا برای را برای توریست‌های ایرانی لغو نکرده اند، بلکه وزیر گردشگری مصر با تهران توافق کرده که"گردشگران ایرانی هنگام ورود به مصر توسط دستگاه‌های امنیتی بررسی شوند."
او همچنین آب پاکی را روی دست دولت ایران ریخته و گفته است: "به این زودی‌ها نمی‌توانیم شاهد حضور گردشگر از مصر در ایران باشیم؛ مصر یک کشور پذیرنده گردشگر است نه فرستنده."
ایرانیان برای صدور انقلاب به مصر سفر نمی‌کنند
اما سفر شیعیان ایرانی به سرزمین سنی مذهب مصر مخالفان سرسختی هم دارد. کسانی که معتقدند سفر ایرانی ها موجب تبلیغ تشیع یا ایجاد تشنج بین شیعیان و سنی‌ها می‌شود. عادل الزکی رییس کمیته گردشگری خارجی انجمن آژانس‌های گردشگری مصر با انتقاد از این توافق نامه و با اشاره به مخالفت دستگاه امنیتی مصر و افکار عمومی این کشور با ورود ایرانیان شیعه به مصر گفته است: "در وضعیت بی‌ثبات سیاسی فعلی، مصر قادر نخواهد بود که از عهده خطرات امنیتی ایجاد شده توسط گردشگران ایرانی بربیاید." اما از سوی دیگر وزیر گردشگری این نگرانی را "اغراق‌آمیز" توصیف کرده است: "احمدی‌نژاد در دیدار با هیات مصری در تهران گفت که ملت ایران عاشق مصر و مصری‌هاست و برای آن‌ها خواهان خیر و پیشرفت هستند. در مذاکرات اخیر هیچ درخواستی برای داشتن برنامه دیدار از مزارهای آل‌البیت (اهل‌البیت) در قاهره نداشتند. در صورتی که ایرانی‌ها در آینده‌ای نزدیک خواهان بازدید از قاهره باشند این بازدید به منطقه اهرام و دیگر مناطق تاریخی فرعونی مختصر خواهد شد."
هشام زعزوع، در گفت‌گو با خبرگزاری آسوشیتدپرس هم گفته است که ایرانیان برای صدور انقلاب اسلامی به مصر سفر نمی‌کنند. او با تاکید بر این که گردشگران ایرانی، به بهبود وضعیت گردشگری مصر کمک خواهند کرد، افزوده است: "برای گردشگران ایرانی محدودیت حرکت وجود خواهد داشت و آنان از مکان‌های مذهبی دیدن نخواهند کرد."
توریست ایرانی، باب میل مصری‌ها
در پی دوسال بی ثباتی در مصر و به طبع آن کاهش شمار گردشگران و سرمایه گذاران خارجی ذخیره ارزی مصر به شدت کاهش یافته است. تعداد زیادی از مردم این کشور مستقیم یا غیر مستقیم به صنعت گردشگری وابسته هستند که با کم شدن گردشگران با کاهش درآمد مواجه شده‌اند. همه اینها به علاوه محبوبیت توریست های ایرانی در کشورهای همسایه باعث شده مصر هم برای جذب گردشگر ایرانی به تکاپو بیفتد . تا آنجا که زعزوع هم انگیزه دولتش را از فراهم کردن مقدمات ایرانی ها پنهان نکرده و توضیح داده است که پژوهشگران کشورش متوجه‌شده‌اند که سالانه ۱/۵ میلیون ایرانی به عنوان توریست به کشور ترکیه و کشورهای حاشیه خلیج فارس سفر می‌کنند و حالا مصر می‌خواهد سهم خود را از این تعداد توریست ایرانی داشته باشد.
او در دفاع از این تفاهمنامه گفته است: "اگر به سود کشورم و ملت کشورم باشد، آماده همکاری با غول چراغ هم خواهم بود. باز شدن مصر در برابر گردشگران ایرانی علیه هیچ یک از کشورهای جنوب خلیج‌فارس نیست کشورهایی که همگی دارای روابط بازرگانی و توریستی با ایران هستند. رابطه با ایران و پذیرش گردشگران ایرانی برای آن‌ها حلال و برای ما و فعالان گردشگری مصر حرام باشد؟"
شرایط نابرابر ایرانی‌ها ومصری‌ها
"سفر گردشگران ایرانی به مصر تنها به دو شهر الاقصر و اسوان محدود خواهد شد. براساس این توافق مصر می‌تواند اشراف امنیتی بر گردشگران ایرانی داشته باشد." این را هم وزیر گردشگری مصر گفته است. این در حالی است که توریست مصری بدون گرفتن ویزا می تواند به تمام نقاط ایران سفر کند.بسیاری از کارشناسان و تحلیل‌گران ایرانی تفاهم نامه گردشگری امضا شده بین ایران و مصر را دور از شان و منزلت یک کشور و خلاف عرف بین‌المللی می‌دانند. آنها می گویند این تفاهم نامه بر اساس منافع مصر تنظیم شده و سود چندانی برای ایران ندارد و این تنها یک امتیاز دهی به مصر است. ایران جاده همکاری گردشگری ایران و مصر را به صورت یک طرفه هموار کرده است و از طرف مصری پاسخ درخوری نگرفته است. بسیاری از تحلیل گران ایرانی رفتار مصری‌ها را که مبتنی بر اصل برابری اتباع دو کشور نیست تحقیرآمیز می‌دانند.