یلدا آراسته
دوم خرداد در ایران به معنای باز شدن فصلی نو در عرصه سیاست و فرهنگ است. 13 سل پیش در چنین روزی مردم ایران با چنان رای قاطعی سید محمد خاتمی را به ریاست جمهوری برگزیدند که جای هیچ گونه اعتراض و تردیدی برای حکومت باقی نماند. برای اولین بار و به مدت 8 سال اصلاح طلبان توانستند امور اجرایی کشور را به دست بگیرند.اما دوران ریاست جمهوری خاتمی سراسر حادثه و کارشکنی بود . با این حال دوران ریاست جمهوری وی را دوران شکوفایی مطبوعات و مردم سالاری دینی می دانند. دو اصلی که حتی.....
برای اولین بار و به مدت 8 سال اصلاح طلبان توانستند امور اجرایی کشور را به دست بگیرند.اما دوران ریاست جمهوری خاتمی سراسر حادثه و کارشکنی بود .
در هشت سالی که او در ایران ریاست جمهوری را بر عهده داشت همواره از سوی اصولگرایان و تند روها در معرض فشار قرار داشت .
با این حال دوران ریاست جمهوری وی را دوران شکوفایی مطبوعات و مردم سالاری دینی می دانند. دو اصلی که حتی در طول هشت سال ریاست جمهوری هم بسیاریضربه دید اما برای بقای آن در این دوران تلاش بسیار شد.
تبریک شبانه
هفتمین دوره انتخابات ریاست جمهوری ایران چهار کاندیدا داشت. محمد محمدی ری شهری ، رضا زواره ای ، علی اکبر ناطق نوری و سید محمد خاتمی .
در میان این چهره ها شاید محمد خاتمی که کاندیدای طیف اصلاح طلبان بود کمتر چهره شناخته شده سیاسی به شمار می رفت.
سید محمد خاتمی پیش از این در وزارت ارشاد به عنوان وزیر مشغول به کار بود .
در روزهای آخر انتخابات رقابت اصلی در اصل میان دو نامزد شاخص اصولگرایان و اصلاح طلبان بود .
سوم خرداد ماه وپیش از اینکه صدا و سیما خبر پیروزی سید محمد خاتمی با ببیش از 20 میلیون رای را بدهد ، علی اکبر ناطق نوری پیام تبریک برای این کاندیدای اصلاح طلب را فرستاده بود.
نگذاریم بیاید
اما در همان 13 سال پیش هم تندروها چندان تمایلی به این نداشتند که خاتمی و حامیانش تصدی امور را به دست بگیرند.
بهزاد نبوی نایب رئیس مجلس ششم شورای اسلامی در این خصوص می گوید : " شب دوم خرداد زمانی که نتایج انتخابات معلوم ولی هنوز اعلام نشده بود، جماعتی از مخالفان اصلاحات پیشنهاد می‌کردند که همان شب حدود دو هزار نفر دستگیر شوند و نتایج آرا هم به گونه‌ای دیگر اعلام شود"
وزرایی که تائید شدند
هر چند سید محمد خاتمی لیست وزرای پیشنهادی خودرا به مجلسی ارائه کرد که هنوز اصلاح طلبان بر صندلی های آن تکیه نزده بودند ، اما تمام 22 وزیر پیشنهادی وی توانستند ازمجلس رای اعتماد بگیرند.
بهار یکسال بعد اما وزیر ارشاد این دولت عطاالله مهاجرانی استیضاح شد. ولی طرح استیضاح رای نیاورد. بعد هم وزیر کشور این دولت "عبدالله نوری " توسط مجلس استیضاح شد و لی نتوانست از مجلس رای اعتماد دوباره بگیرد.
پایان آرامش / قتل های زنجیره ای
برخی بر این باورند که اعلام سال 2001 به عنوان سال گفتگوی تمدن ها پایان دوران آرام ریاست جمهوری خاتمی بود .
در آذر ماه سال 1377، 140 نماینده مجلس نامه ای امضا کردند و خواستار رسیدگی هرچه سریعتر دولت به جریان "قتل های زنجیره ای" شدند .
این به دنبال کشته شدن فروهرها در منزل مسکونی اشان در اوایل آذر 1377 بود .محمد مختاری ، محمد جعفر پوینده و معصومه مصدق از دیگر قربانیان بودند.
در جریان این کشتار جریان روشنفکری ایران 80 نفر جان خود را ازدست دادند. شاید این بزرگترین چالشی بود که پیش پای دولت اصلاحات گذاشته شد.
محمد خاتمی وزیر اطلاعات دری نجف آبادی را بر کنار و یونسی را جایگزین آن کرد.
بسیاری از سیاسیون بر این باور بودند که این کشتار به این علت بود که نگذارند فضای باز سیاسی و فرهنگی که خاتمی و همراهانش به دنبا آن بودند در کشور ایجاد شود .
وزارت اطلاعات در اطلاعیه اعلام کرد که برخی از عوامل این سازمان در این قتل ها دست داشته اند.
خشونت بیشتر / حمله به کوی دانشگاه
اما این پایان خشونتی نبود که مخالفان خاتمی کمر به آن بسته بودند.
در تیر ماه 1378 دانشجویان به دنبال بسته شدن روزنامه سلام دست به اعتراض و تحصن زدند.
این بزرگترین جنبش دانشجویی بعد از انقلاب1357بود. در جریان درگیری میان لباس شخصی ها و دانشجویان دو دانشجو کشته شدند. انصار حزب الله به کوی دانشگاه حمله کردند و اموال دانشجویان را تخریب کردند وآنها را مورد ضرب و شتم قرار دادند.
به دنبال این در گیری ها دانشجویان خواستار عزل فرمانده نیروی انتظامی و باز شدن روزنامه سلام شدند .
پیش از اتفاقات خرداد 1388 ، 18 تیر ماه آن سال بزرگترین در گیری میان مردم و نیروهای بسیج و امنیتی بود.
خاتمی این رویداد را نتیجه پی گیری قتل های زنجیره ای دانست .سرانجام 24 تن از فرماندهان بلند پایه سپاه در نامه‌ای به محمد خاتمی وی را تهدید کردند که اگر در سرکوب اعتراضات قوی تر عمل نکند ،خود دست بکار می‌شوند.
در انتظار مرگ / ترور سعید حجاریان
در بهمن ماه 1378کاندیداهای اصلاح طلب توانستند بیشترین کرسی های مجلس ششم شورای اسلامی را از آن خود کنند . آنها در اولین دوره از انتخابات شوراها نیز پیروز شده بودند.این زنگ خطری بود برای تندروهایی که می دیدند جریان دوم خرداد توانسته است بیشتر کرسی های تصمیم گیری کشور را از آن خود کند.
در اسفند ماه سال 1378 سعید حجاریان که به زغم تندروها حلقه کلیدی و مغز متفکر جنبش اصلاحات به حساب می آمد در مقابل ساختمان شورای شهر تهران ترور شد .
شاید پس از این حادثه بود که همه چیز در دور مخالفت های سنگین افتاد . موج سنگین بستن روزنامه های اصلاح طلب و دستگیری روزنامه نگاران باعث شد که بهار مطبوعات ایران پایان یابد .
در چهارم و پنجم اردیبشت ماه 1379، 18 نشریه توسط سعید مرتضوی بسته شدند.
حکم ارتداد / پخش کنفرانس برلین از سیما
مخالفان اصلاحات از تمام ابزارهایی که در اختیار داشتند استفاده کردند تا نگذارند این جریان به کار خود ادامه دهد .
صدا و سیما با پخش کنفرانس برلین در اقدامی ناباورانه از شبکه های سراسری سعی براین داشت که جریان اصلاح طلبی را در مقابل دین داری مردم قرار بدهد .
کنفرانس "ایران پس از انتخابات" نام همایش ۳ روزهای بود که بعد از انتخابات دوره ششم مجلس شورای اسلامی از ۱۹ تا ۲۱ فروردین ۱۳۷۹ به مدت سه روز از سوی حزب سبزهای آلمان و به دعوت بنیاد هاینریش بل در خانهٔ فرهنگ‌های جهان در برلین برگزار شد.
تلویزیون ایران با پخش برنامه‌ای ۳۰ دقیقه‌ای از بخش‌هایی کوتاه از بعضی سخنرانی‌های نشست‌های کنفرانس به این کنفرانس جنبه ملی و ابعادی فراگیر بخشید.
در این فیلم صحنه‌هایی از عریان شدن یک مرد، رقصیدن یک زن، فریادهای مرگ بر جمهوری اسلامی و سران آن باعث شد که کفن پوشان قم حکم ارتداد برای شرکت کنندگان صادر کنند و آقای خامنه ای نیز آن را توطئه آلمان ها بداند .
هر 9 روز یک بحران
در هشت سال ریاست جمهوری سید محمد خاتمی بر ایران روزگاری خوشی بر دولتمردان نگذشت.
آنچه که خاتمی خود در سخنرانی هایش از آن به عنوان هر 9 روز یک بحران برای دولت یاد کرد رمقی برای دستگاه های اجرایی کشور باقی نگذاشت تا به کارهای اساسی تر بپردازند.
اهالی فرهنگ و هنر معتقد هستند که در هشت سال ریاست اصلاحات بر کشور شکوفاترین دوران هنر و فرهنگ سپری شده است.
نام ایران به عنوان پیشنهاد دهنده گفتگوی تمدن ها در جهان درخشید . سیاست خارجی خاتمی باعث شد تا بسیاری از تهدیدها برای این کشور به فرصت تبدیل شود.
دوران خطرناک اصلاح طلبی !
بسیاری تعبیر دوران خطرناک اصلاح طلبی را در رابطه با این دوران استفاده کردند.
یدالله جوانی رییس اداره سیاسى سپاه با بیان این که نظام جمهورى اسلامى از دوران اصلاحات با "فتنه جنگ نرم" روبرو شده است، گفته است سپاه پاسداران انقلاب اسلامى از همان آغاز دوره اصلاحات وارد مبارزه با این "فتنه" شده بود.
وی در گفتگو با ایلنا "اقدامات سپاه در مقابله با تهدیدات نرم دشمن" گفته است: " ما مشخصاً از سال ۷۶ به بعد که اصلاحات در کشور شکل گرفت چنین رویکردى را در سپاه داریم که بخشى از فرماندهى سردار صفوى را هم شامل مى‌شود و هجمه‌هایى هم که نسبت به سپاه صورت گرفت از سال ۷۷ به بعد بود."
سردار محمدرضا نقدی نیز فعالیت در نیروی انتظامی در دوران اصلاحات را "سخت ترين دوران مسئوليت " خود توصیف کرد اعلام کرد که "جريان هاي سياسي مخالف در اين دوره پر و بال گرفتند."
نقدی در دوران اصلاحات فرماندهی حفاظت اطلاعات نیروی انتظامی را برعهده داشت.
عبدالرضا داوری معاون خبر خبرگزاری ایرنا نیز معتقد است که در دوران اصلاحات دانشگاه های ما به جای اینکه در جهت برطرف شدن نیازهای اجتماعی گام بردارند در جهت برطرف شدن نیازهای غرب حرکت می کردند.
آيت‌الله محمود رجبي عضو جامعه مدرسين حوزه علميه قم نیز اعلام کرده است: " پشت پرده دوران اصلاحات را كه بررسي مي‌كنيم، جرياني دقيق روي كار بود كه قصد داشت انقلاب و اسلام را نابود كند."
هراس از رای مردم
شاید تمام این تفکرات بود که باعث شد این جریان از روی کار آمدن دوباره اصلاح طلبان در هراس باشد و این نکته ای بود که سید محمد خاتمی خود نیز در اردیبهشت ماه سال گذشته به آن اشاره کرد.
"امروز احساس می کنم در جامعه ما کسانی هستند که نمی خواهند مردم زیاد پای صندوق های رای بیایند چون احساس می کنند در غیبت آنها یا حضور کمرنگ مردم یک جریان شانس موفقیت بیشتری دارد و آن جریان مطمئناً مورد قبول اکثریت جامعه نیست و برای عوض شدن این مساله اکثریت باید پای صندوق های رای بیایند."
جریان اصلاحات یکبار دیگر کوشید که با تکیه بر آرای مردم و بدون هیچ پشتوانه حکومتی بر سر کار بیاید ، چیزی که این بار تندروها نگذاشتند از ابتدا اتفاق بیقتد .
هیچ نظری موجود نیست:
ارسال یک نظر