قلاده‌های طلا؛ سیاسی‌ترین یا حکومتی‌ترین؟

مصطفی خلجی

رسانه‌های حکومتی در ایران راه به راه می‌نویسند که فیلم قلاده‌های طلا، سیاسی‌ترین فیلم تاریخ سینمای ایران است، این در حالی است که این لقب فقط از سوی این رسانه‌ها و یا نهایتا از سوی افراد نزدیک به دولت داده شده و هنوز هیچ منتقد سینمایی مستقلی این چنین قضاوت نکرده است. قلاده‌های طلا که در یک کلام فیلمی است علیه جنبش سبز، با حمایت.................

 رسانه‌های حکومتی در ایران راه به راه می‌نویسند که فیلم قلاده‌های طلا، سیاسی‌ترین فیلم تاریخ سینمای ایران است، این در حالی است که این لقب فقط از سوی این رسانه‌ها و یا نهایتا از سوی افراد نزدیک به دولت داده شده و هنوز هیچ منتقد سینمایی مستقلی این چنین قضاوت نکرده است.
قلاده‌های طلا که در یک کلام فیلمی است علیه جنبش سبز، با حمایت بی‌سابقه دولت محمود احمدی‌نژاد ساخته شده است.
به نوشته خبرگزاری‌های دولتی، فیلم قلاده‌های طلا با کشف طرح ترور سیدمحمد خاتمی آغاز می‌شود، که توسط ام آی سیکس برای راه انداختن جنگ داخلی در جمهوری اسلامی طراحی شده، و تا «زمان فتنه» داستانش ادامه می‌یابد.
این فیلم در جریان برگزاری جشنواره فجر توقیف شد، اما برخی توقیف شدن آن را سیاست حکومت در عدم تحریک مردم در آستانه انتخابات مجلس دانستند و برخی هم آن را بازارگرمی دولت برای این فیلم برشمردند.
اما در نهایت این فیلم با چراغ‌های خاموش بر روی پرده جشنواره رفت، اما رسانه‌های حکومتی درباره اکران این فیلم گزارش‌های پرشوری نوشتند و از «میخ شدن تماشاگران بر صندلی‌ها» گفتند.
این در حالی بود که خبرآنلاین نوشت که اکران این فیلم مورد اعتراض مخاطبانی قرار گرفت که در سینما استقلال به تماشای آن نشسته بودند.
همچنین لغو نمایش فیلم در سینمای اهالی مطبوعات برج میلاد که قرار بود سه‌شنبه شب هجدهم بهمن‌ماه باشد، بی‌ارتباط با این موضوع نبود.
از ابتدای کلید خوردن پروژه قلاده‌های طلا، رسانه‌های حکومتی به پوشش گسترده اخبار این فیلم پرداختند، اما مراسم اختتامیه جشنواره فیلم فجر اوج تبلیغات حکومتی درباره این فیلم بود.
پرویز شیخ‌طادی که برای کارگردانی فیلم روزهای زندگی، برنده سیمرغ بلورین شده بود، بعد از دریافت این جایزه، سیمرغ بلورین خود را به ابوالقاسم طالبی، کارگردان فیلم قلاده‌های طلا تقدیم کرد.
جالب این جاست که طالبی یکی از داوران جشنواره بود و بیشترین جوایز این دوره از جشنواره هم به فیلم شیخ‌طادی تعلق گرفته بود.
شاید شیخ طادی می‌دانست که اگر کارگردان فیلم قلاده‌های طلا در هیأت داوران امسال حضور نداشت، این سیمرغ‌هایی که به فیلم او داده شده، نصیب فیلم طالبی می‌شد.
اما حتما برای وزارت ارشاد حضور یکی از «انقلابی‌ترین» کارگردان‌های سینمای ایران در هیأت داوران بسیار مهم‌تر بود، چون جایزه نگرفتن قلاده‌های طلا را می‌شود با جوایز فراوان دیگر جبران کرد، اما عدم استفاده از شم داوری طالبی در جشنواره امسال، ضربه بزرگی به نظام محسوب می‌شد!

رفتار آقای وزیر به خوبی این سیاست را نشان داد. زیرا برای اولین بار در تاریخ جشنواره فیلم فجر به خاطر فیلم قلاده‌های طلا، یک سیمرغ به سیمرغ‌های جشنواره اضافه شد. اما این سیمرغ دیگر سیمرغ هیأت داروان به شمار نمی‌آید، بلکه بیشتر سیمرغ هیأت وزیران است.
پس از اینکه شیخ‌طادی سیمرغ بلورین بهترین کارگردانی را به ابوالقاسم طالبی اهدا کرد، وزیر ارشاد سیمرغ شیخ‌طادی را به او پس داد و گفت به «پاس این اقدام» یک سیمرغ دیگر به ابوالقاسم طالبی داده می‌شود.
باز هم «به پاس این اقدام» رسانه‌های حکومتی شروع به تعریف و تمجید از آن کردند.
اول از همه خود وزیر ارشاد درباره این فیلم گفت: «کار ارزشمندی است که حوادث ۲ سال اخیر را به خوبی تبیین کرده است و دست‌هایی که در این ماجرا دخالت داشته‌اند به  ویژه‌ ارتباطی که با خارج از کشور بوده را بیان کرده و اینکه صف مردم را از صف افرادی که به دنبال تنش و درگیری بوده‌اند جدا کرده است. در مجموع این فیلم می‌تواند به اندازه ده‌ها و صدها کتاب، گزارش و تحقیق تاثیر داشته باشد و روشنگری کند.»
خبرگزاری فارس سراغ شیخ‌طادی رفت و با او گفت‌وگو کرد. برنده سیمرغ بلورین بهترین کارگردانی سی‌امین جشنواره فیلم فجر گفت: «احساس کردم ابوالقاسم طالبی حقش است که جایزه‌ای بگیرد و جایزه خودم را به او اهدا کردم.»
همچنین این خبرگزاری در یادداشتی نوشت که «مهم‌ترین اتفاق سی‌امین جشنواره فیلم فجر زمانی رقم خورد که پرویز شیخ‌طادی سیمرغ بلورین بهترین کارگردانی خود را به کارگردان قلاده‌های طلا اهدا کرد.»
این یادداشت می‌افزاید:‌ «در حالی که این روزها خیلی‌ها از این دم می‌زنند که سیمرغ حق من یا فلانی بود، کارگردانی می‌آید و اعلام می‌کند سیمرغ بهترین کارگردانی حق دیگری است و کارگردان دیگر جشنواره را از خود لایق‌تر می‌داند، جای بسی خوشحالی است.»
محمد سرشار، فرزند محمدرضا سرشار نیز زمانی که این فیلم در جشنواره پخش شد، درباره‌اش نوشت: «قلاده‌هاي طلا قله سينماي ايران در سال 1390 است: يک تابلوي مينياتوري جهان‌نگر درباره هشت ماه دفاع از جمهوريت نظام اسلامي؛ يک نخ تسبيح براي ذهن‌هايي که نتوانسته‌اند تکه‌هاي وقايع نفس‌گير فتنه 1388 را به هم وصل کنند و يک دروازه اميد براي دل‌زدگان از افسردگي سينماي ايران. ابوالقاسم طالبي در «قلاده‌هاي طلا» توانسته با کشف ضرباهنگ درخور سينما، ماجراهاي بسياري را به نمايش بگذارد و حرف‌هاي زيادي بزند: جاسوسي خبره، زخم‌خوردگاني در کمين، اشراري سرکش و خيانت‌کاري در لابه‌لاي مردمي فريب‌خورده به جنگ جمهوريت آمده‌اند تا شکست خود در صندوق‌هاي رأي را در کف خيابان جبران کنند.»
وحید یامین‌پور، مجری برنامه تلویزیونی «دیروز امروز فردا» هم که از طرفداران پر و پا قرص آیت‌الله خامنه‌ای است درباره این فیلم نوشت: «ديدن فيلم‌هايي مثل قلاده‌هاي طلا واقعا آدم را ذوق زده مي‌كند. اين فيلم حتما در سال سينمايي پيش‌رو، پيش تاز خواهد بود. بياد ندارم كه فيلمي سياسي در اين سطح از قصه‌پردازي و پروداكشن در سينماي ايران ديده باشم. در عوض فيلم‌هايي مثل تلفن همراه رييس جمهور و زندگي خصوصي كه ادعاي سياسي بودن داشتند، با حرف‌هاي گل درشت و دم دستي اصلا به پاي فيلم ابوالقاسم طالبي نمي‌رسند. دم پرويز شيخ طادي هم گرم كه در مراسم اختتاميه سيمرغش را به طالبي هديه كرد. از ته قلب تحسينش كردم. اين دو نفر آرزوهايمان را در سينما برآورده خواهند كرد.»
حسین قدیانی، «وبلاگ‌نویس ارزشی» هم درباره این فیلم نوشته است: «بی گمان «قلاده های طلا» سطح سینمای سیاسی و کلاس سینمای جاسوسی این مرز و بوم را ارتقا داده است، اما بی گمان ابالقاسم طالبی با «قلاده های طلا» وارد منطقه ورود ممنوع شده، چرا که درباره فتنه ۸۸ به جای فیلم، واقعیت ساخته است و همین واقعیت را در ژانر سینما گزارش داده است.»
وی ادامه داده است: «باید گستاخی ابالقاسم طالبی را ستود که هر کارگردانی اصولا جرئت دست به یقه شدن با فتنه ۸۸ و نزدیک شدن به ماجرای نفس‌گیر و سخت حوادث بعد از انتخابات را ندارد. جگر کرد جناب کارگردان. فیلم فتنه را ساختن، کاری به مراتب سخت‌تر از ساختن فیلم در حوزه ۸ سال دفاع مقدس است. از پلشتی بعثی‌ها گفتن، هنر نیست.»
اما این همه «هیاهوی» حکومت جوابی جز «هو شدن» از سوی مردم ندارد.
این اولین بار نیست که دولت خود را برای ساخت فیلمی علیه جنبش سبز به تکاپو انداخته است.
سال گذشته نمایش فیلم سینمایی پایان‌نامه که علیه مردم معترض به نتایج انتخابات ریاست جمهوری سال 88 ساخته شده بود، در جشنواره فجر با هو کردن و سوت زدن تماشاگران مواجه شد.
رسما اعلام شده بود که فیلم «پایان‌نامه» با هزینه وزارت ارشاد اسلامی ساخته شده و گفته شده تیم فرهنگی وزارت اطلاعات مشاوران سازندگان آن بوده‌اند.
این در حالی بود که این فیلم از سوی سینماگران به عنوان بدترین فیلم سال شناخته شد.
اما شکست این فیلم، عصبانیت وزیر ارشاد را در پی داشت. وزير ارشاد علاقه‌مندان به سینما را که در بيست‌ونهمين جشنواره فيلم فجر شرکت کرده و اعتراض خود را نسبت به فیلم‌های حکومتی مثل «پایان‌نامه» بیان کرده بودند، متهم به «اغتشاش‌گری» و «جنجال‌آفريني» کرد.
حالا هم رسانه‌های حکومتی درباره شکست فیلم قلاده‌های طلا نوشته‌اند که «گروهی از یک جریان خاص تلاش داشتند تا هنگام نمایش فیلم قلاده‌های طلا مانند سال پیش فضا را متشنج کرده و هیاهو به راه بیاندازند.»
اما دولت کماکان بر راه خود اصرار می‌ورزد و می‌خواهد جوایزی به این فیلم در آینده اهدا کند، نمونه‌اش نخستین جایزه سینمایی گفتمان انقلاب اسلامی است که فیلم قلاده‌های طلا نامزد آن شده است. جایزه‌هایی که اساسا برای این گونه فیلمها تأسیس شده است.
همانطور که اشاره شد، اهالی سینما و منتقدان مستقل درباره فیلم قلاده‌های طلا سکوت کرده‌اند؛ در اینجا سکوت هنرمندان و منتقدان همان معنی هو شدن فیلم از سوی تماشاگران را می‌دهد.
این وسط دولت می‌ماند و فیلمی که ساخته و جایزه‌هایی که با یک دست می‌دهد و با دست دیگر می‌گیرد.